Τα “Αν” και τα Άλλοθι του Νου
Πόσες φορές έχουμε πει στον εαυτό μας «αν είχα περισσότερες ευκαιρίες», «αν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές», «αν οι άλλοι με καταλάβαιναν». Αυτά τα μικρά και φαινομενικά αθώα “αν” λειτουργούν σαν αόρατα δεσμά που μας καθηλώνουν. Είναι οι λέξεις που μεταθέτουν την ευθύνη από εμάς προς κάτι έξω από εμάς, προς τις περιστάσεις, τους ανθρώπους ή την τύχη. Μέσα σε αυτά τα “αν” κρύβεται το πιο γνώριμο καταφύγιο του νου, το άλλοθι.
Το άλλοθι είναι ο τρόπος με τον οποίο δικαιολογούμε όσα δεν τολμήσαμε να κάνουμε. Είναι η ψευδαίσθηση ότι δεν φταίμε εμείς, αλλά οι συνθήκες. Μας προστατεύει από την αμηχανία της αποτυχίας, αλλά ταυτόχρονα μας στερεί τη δύναμη της δράσης. Κάθε φορά που βρίσκουμε ένα άλλοθι, παραχωρούμε λίγο από το δικαίωμά μας να ορίζουμε τη ζωή μας. Γιατί το άλλοθι είναι ένας λεπτός μηχανισμός αυτοπαρηγοριάς που μας κρατά μακριά από την ευθύνη και, επομένως, μακριά από την ελευθερία.
Ο Napoleon Hill μάς θυμίζει ότι αυτά τα νοητικά καταφύγια, όσο παρηγορητικά κι αν μοιάζουν, είναι οι πιο ύπουλοι εχθροί της προόδου. Όσο περισσότερο τα τρέφουμε, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την ικανότητά μας να δημιουργούμε. Κάθε “αν” που λέμε, κάθε άλλοθι που στήνουμε, μας δένει με την ψευδαίσθηση πως δεν έχουμε επιλογή, ενώ η αλήθεια είναι πως η επιλογή υπάρχει πάντα, ακόμη κι όταν φοβόμαστε να τη δούμε.
Το σκάρωμα άλλοθι είναι βαθιά ριζωμένη συνήθεια. Και οι συνήθειες δύσκολα σπάζουν, ιδίως όταν υπηρετούν την ανάγκη να δικαιολογήσουμε όσα αποφεύγουμε. Ο Πλάτων είχε την αλήθεια υπόψη όταν είπε: «Απ’ όλες τις νίκες, η πρώτη και καλύτερη είναι να νικάς τον εαυτό σου. Το να νικηθείς από τον εαυτό σου είναι το πιο αναίσχυντο και το πιο κακό απ’ όλα».
-Napoleon Hill
Όποιος κατακτά τον εαυτό του, κατακτά και τη ζωή. Η φράση αυτή συμπυκνώνει το πνεύμα της διδασκαλίας του Hill και αγγίζει τον πυρήνα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, όπου η αληθινή δύναμη ταυτίζεται με την αυτογνωσία και την εσωτερική κυριαρχία. Η κατάκτηση του εαυτού αποτελεί πράξη επίγνωσης που γεννά ελευθερία.
Η ζωή, όσο απρόβλεπτη κι αν φαίνεται, αντανακλά πάντοτε τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Οι σκέψεις μας είναι τα φίλτρα μέσα από τα οποία ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας, τα όριά μας και τις δυνατότητές μας. Το “Κλειδί” για το οποίο μιλά ο Hill είναι μια κατάσταση του νου που μαθαίνει να επιλέγει συνειδητά τη δημιουργία αντί για τη μοιρολατρία.
-Το κείμενο είναι εμπνευσμένο από το βιβλίο του Napoleon Hill “Σκέψου και Πλούτισε“.
