Τα βράδια της Παρασκευής, όπου φθινόπωρο σημαίνει τσουχτερός αέρας, γεμάτος ατμούς από χνώτα, προβολείς σταδίου που λάμπουν εκτυφλωτικά μέσα στη νύχτα και βοή από χιλιάδες ζητωκραυγές θεατών που παρακολουθούν ένα παιχνίδι ποδοσφαίρου που διεξάγεται εκεί. Για πολλούς από αυτούς τους νεαρούς παίκτες, το ποδόσφαιρο είναι το εισιτήριό τους για το κολέγιο. Για κάποιους το όνειρο είναι να γίνουν επαγγελματίες, αλλά λιγότερο από το 1% των παικτών της Division I (η κατηγορία σχολείων με σημαντικό αθλητικό προϋπολογισμό) σε εθνική κλίμακα θα καταλήξουν στην NFL (National Football League). Όμως, η «Επαρχία Χιλ» έβγαλε τους Τόμας και Τζούλιους Τζόουνς από το Μπιγκ Στόουν Γκαπ της Βιρτζίνια, καθώς επίσης και τον Χηθ Μίλερ από το Σορντ’ς Κρικ της Βιρτζίνια.
Ο Κάρρολ Ντέηλ (παίκτης στους Λος Άντζελες Ραμς, Γκριν Μπέϊ Πάερς, Μινεσότα Βίκινγκς), ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα στο Πολυτεχνικό και Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια ως αμυντικός και επιθετικός. Ύστερα, πέρασε πέντε χρόνια με τους Λος Άντζελες Ραμς προτού πάρει μεταγραφή για τους Γκριν Μπέι Πάρκερς το 1965. Ξεκίνησε τη νικηφόρα πορεία του με τον θρυλικό προπονητή Βινς Λομπάρντι που οδήγησε τους Πάρκερς στην επιτυχία, στα Super Bowl I και ΙΙ. Με τη φανέλα με το 84, ο Ντέηλ κατάφερε ένα σωρό πρωτιές και ρεκόρ στο άθλημα. Μπήκε στο Parker Hall of Fame το 1979. Περάτωσε την καριέρα του στη NFL με τους Μινεσότα Βίκινγκς προτού επιστρέψει στις ρίζες του, στην επαρχία Ουάιζ, όπου οι πλακέτες, τα τρόπαια και οι φωτογραφίες μαρτυρούν ότι υπάρχει μια ιστορία επιτυχίας κρυμμένη πίσω του.
Πρόκειται για μια ιστορία επιτυχίας που ενσωματώνει κάμποσα σημαντικά συστατικά από τη συνταγή του Ναπολέοντα Χιλ, ειδικά την εφαρμοσμένη πίστη, την ομαδική εργασία και τα διδάγματα που μαθαίνεις από την αντιπαλότητα.
Μιλά ο Κάρρολ Ντέηλ…
▷ Πώς ορίζεις την επιτυχία;
Ορίζω την επιτυχία στο να καταβάλεις την καλύτερή σου προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένης της γερής προετοιμασίας. Με άλλα λόγια, δεν είναι απαραίτητο να νικήσεις, αλλά το ζητούμενο είναι να καταβάλεις την καλύτερή σου προσπάθεια. Και ακόμα και αν δεν πετύχεις τον στόχο σου, εξακολουθώ να το ορίζω ως επιτυχία.
▷ Τι καταμετράς ως μεγαλύτερά σου επιτεύγματα;
Αφιέρωσα τη ζωή μου στον Χριστό από μικρή ηλικία (από τη δευτέρα γυμνασίου) και αυτό με βοήθησε να θέσω σωστούς στόχους που με γλίτωσαν από πολλές παρεκτροπές.
▷ Τι εμπόδια συνάντησες στην πορεία;
Η καταγωγή μου από μια αγροτική περιοχή και η φοίτησή μου σε ένα μικρό γυμνάσιο με πενιχρούς πόρους, μάλλον μου δημιουργούσε χαμηλή αυτοπεποίθηση. Θυμάμαι ότι σκεφτόμουν πως, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα μπορούσα να φοιτήσω στο κολέγιο, όπως τα παιδιά από το Ρίτσμοντ και άλλα πλουσιότερα μέρη. Η μητέρα μου ασχολείτο με τα οικιακά, ο πατέρας μου ήταν ανθρακωρύχος και κατέληξε να είναι επιστάτης εδώ στο τοπικό σχολείο. Ήμασταν πολύ φτωχοί!
▷ Πώς πολέμησες αυτά τα εμπόδια;
Όταν έρχονταν οι ευκαιρίες τις αποδεχόμουν, καταβάλλοντας την καλύτερή μου προσπάθεια. Εάν δεν τα κατάφερνα, τουλάχιστον προσπαθούσα.
▷ Είσαι ευρέως γνωστός για τα επιτεύγματά σου στο ποδόσφαιρο. Ποια ήταν η φλογερή σου επιθυμία που σε έκανε να ακολουθήσεις αυτό το μονοπάτι;
Παρατηρούσα τα παιδιά με καλύτερη κοινωνική θέση να κάνουν προπόνηση ενώ ήμουν στο δημοτικό. Επειδή δεν είχαμε αλάνα να παίξουμε, στη δευτέρα γυμνασίου ήρθε η πρώτη ευκαιρία. Αποφάσισα ότι ήθελα να παίξω. Έθεσα αυτόν τον στόχο. Κατόπιν συνειδητοποίησα, χάρη στη βοήθεια της μητέρας μου, ότι εάν δεν περνούσα τα μαθήματά μου, δεν επρόκειτο να παίξω, και έτσι απέκτησα κίνητρα. Και όπως είπα, αποδέχτηκα τον Ιησού Χριστό σε νεαρή ηλικία. Για κάποιον λόγο, απλώς ήθελα να παίξω. Δεν είχαμε ποδοσφαιρικό υπόβαθρο στην οικογένειά μου, και σίγουρα δεν είχαμε τηλεοπτική κάλυψη.
▷ Ποιο ήταν το πλάνο σου για να τα καταφέρεις;
Μέσω πνευματικής εξάσκησης. Αυτό με βοήθησε να θέσω τους ορθούς στόχους, τις προτεραιότητες σε μια σειρά, και φυσικά την θέληση να δουλέψω σκληρά.
▷ Ποιον συμβουλεύτηκες;
Οι γονείς παίζουν σπουδαίο ρόλο, όπως και οι δάσκαλοι, οι προπονητές, οι πάστορες, το εκκλησιαστικό περιβάλλον –είναι δύσκολο να διαλέξω ένα μεμονωμένο άτομο. Είναι ο συνδυασμός των ατόμων που βοήθησαν στην πορεία. Εάν έχεις τη σωστή στάση, έλκεσαι από άλλους θετικούς ανθρώπους.
▷ Εφαρμοσμένη πίστη και λήψη αποφάσεων.
Στο γυμνάσιο και το λύκειο πήρα καλούς βαθμούς και είχα κάμποσες ευκαιρίες να φοιτήσω στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, στο Κλέμσον του Τεννεσή και στο Βιρτζίνια Τεκ. Όταν αποφάσισα να πάω στο Τεκ, ο προπονητής μού είπε ότι θα μου έδιναν μια ευκαιρία για εκπαίδευση και να παίξω όσο ποδόσφαιρο ήθελα.
Ήθελα να σπουδάσω Μηχανολογία και σκεφτόμουν πως τα Μαθηματικά και η Γλώσσα ήταν δύσκολα μαθήματα (και είναι μάλλον ακόμα). Έτσι, πήγα θερινό σχολείο. Τη μέρα που έφτασα, κάποιοι από τους παίκτες –παιδιά καλής κοινωνικής τάξης– πήγαιναν από το Ροανόκε στο Μπλάκσμπεργκ να παίξουν σε ένα τουρνουά σόφτμπολ. Είπα ότι ήθελα να το παρακολουθήσω και έτσι πήγα μαζί τους. Εκεί έπαιξαν ένα ματς σόφτμπολ και φυσικά μετά πλακώθηκαν στις μπίρες. Αυτό με εξέπληξε κάπως. Εγώ απλώς αρνήθηκα ευγενικά. Μάλλον δεν θα πήγαινα να δω το ματς εάν ήξερα πως θα συνέβαινε κάτι τέτοιο.
▷ Όταν η ευκαιρία χτυπά την πόρτα…
Η φθινοπωρινή προετοιμασία ξεκίνησε. Παρότι υπήρχαν αρχάριοι διαθέσιμοι, ο προπονητής δεν θεωρούσε χρήσιμο να παίζουν αρχάριοι. Ένας που έπαιζε στη θέση μου απορρίφθηκε στο θερινό σχολείο και δεν ήταν διαθέσιμος. Κατόπιν, ένας παίκτης τραυματίστηκε σοβαρά στον αστράγαλο και βγήκε εκτός καριέρας, συνεπώς είχαμε δύο βετεράνους εκτός. Υπήρχε ανάγκη και έτσι έπρεπε να με βάλουν μέσα προτού αρχίσει η σαιζόν.
Παίζαμε στην Ανατολική Καρολίνα. Ο παίκτης μπροστά μου στραμπούλιξε τον αστράγαλό του. Έπαιξα στο υπόλοιπο ματς. Κατόπιν, παίξαμε στο Τουλέιν την επόμενη βδομάδα και έτσι ξεκίνησα. Την εποχή εκείνη ίσχυε ο κανόνας ότι εάν έφευγες από το παιχνίδι το πρώτο τέταρτο, δεν μπορούσες να ξαναμπείς μέχρι το επόμενο. Έτσι έπρεπε να παίξουμε 60 λεπτά. Έπρεπε να παίξουμε άμυνα, επίθεση, τα πάντα. Άρχισα σε εκείνο το παιχνίδι και έπαιξα σε κάθε λεπτό στα επόμενα 38 ματς. Και έτσι, έχοντας τελειώσει μόλις το γυμνάσιο, ξεκίνησα στη Νέα Ορλεάνη εναντίον του Τουλέιν στο στάδιο Σούγκαρ Μπόουλ.
▷ Επαγγελματίας…
Στο γυμνάσιο και στο λύκειο άρχισα να λαμβάνω ερωτηματολόγια από επαγγελματικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων ομάδων του Καναδά. Ήταν η χρονιά που ξεκίνησε η AFL (American Football League). Με στρατολόγησαν οι Λος Άντζελες Ραμς. Ο παίκτης μπροστά μου τραυματίστηκε και άρχισα το δεύτερο παιχνίδι της κανονικής σαιζόν. Και προέκυψε και πάλι η ευκαιρία. Η απόδοσή μου ήταν πολύ καλή.
Έχοντας καβαλήσει κάπως το καλάμι, σηκώθηκα νωρίς το πρωί της Κυριακής περιμένοντας να διαβάσω για την αφεντιά μου στις εφημερίδες. Τη Δευτέρα κάναμε ελαφριά προπόνηση και έπαθα τράβηγμα στον δικέφαλο του ποδιού. Αυτό με βοήθησε να προσγειωθώ.
▷ Ποδόσφαιρο στο Γκριν Μπέι και ο προπονητής Βινς Λομπάρντι.
Ο προπονητής που είχα στο Λος Άντζελες, για καμιά βδομάδα, προσελήφθη από τους Γκριν Μπέι Πάρκερς. Έφυγε από το Λος Άντζελες το 1963 και πήγε στο Γκριν Μπέι ως προπονητής. Με βοήθησε να πάρω την απόφαση να γίνω επαγγελματίας και με κράτησε. Αυτό ήταν ένα όνειρο που γινόταν πραγματικότητα για δύο λόγους. Οι Πάρκερς είχαν πάρει το πρωτάθλημα το 1961 και το 1962 και είχαν έρθει δεύτεροι το 1963 και το 1964. Εγώ τους είχα διαλέξει.
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το ότι ήταν στην επαρχία. Το Γκριν Μπέι είχε μόνο 50.000 κατοίκους την εποχή εκείνη. Έφερνες βόλτα όλη την πόλη με τα πόδια σε δέκα με δεκαπέντε λεπτά. Ήταν η μικρότερη πόλη –ακόμα είναι– που συμμετέχει στη NFL. Είχα επανέλθει στο επαρχιακό μου περιβάλλον και πολύ πιο άνετα απ’ ό,τι αλλού.
Η ταπεινοφροσύνη είναι ένα από τα κορυφαία γνωρίσματα προκειμένου να πατάς γερά στα πόδια σου. Κάποιος είχε πει: «είμαι τόσο ταπεινόφρονας, που είμαι περήφανος γι’ αυτό!». Αυτό είναι λάθος.
Μεγάλο μέρος –ειδικά στον επαγγελματικό αθλητισμό– έχει να κάνει με την ομάδα και με ποιον είσαι μαζί.
Όταν ο Βινς Λομπάρντι ήρθε στο Γκριν Μπέι ήταν αρκετά έμπειρος για να καταλάβει πραγματικά τους παίκτες. Ήταν εξπέρ στο να τους κρίνει. Ήταν επίμονος. Έλεγε: «Εσύ θα είσαι το κουόρτερμπάκ μου αυτή τη βδομάδα» και αν επρόκειτο να κάνει αλλαγή δεν θα σε πετούσε έξω κατά τη διάρκεια του αγώνα. Ερχόταν και σου έλεγε: «Ήρθε η ώρα να δώσω και σε άλλον μια ευκαιρία». Όλα όσα έκανε, τα έκανε για το καλό της ομάδας. Ουδέποτε επέτρεπε στο συναίσθημα, ή στο πώς ένιωθε για σένα, να ανακατευτεί. Μπορεί π.χ. να συζητούσες μαζί του για συμβόλαιο και να μην τα βρίσκατε. Όταν όμως ερχόταν η ώρα του αγώνα, και αν ήσουνα ο καλύτερος παίκτης για τη συγκεκριμένη θέση, θα σε έβαζε να παίξεις ο κόσμος να χαλάσει. Δεν επηρεαζόταν από το ότι δεν τα είχατε βρει στο συμβόλαιο.
Ήταν και πολύ θρήσκος και πήγαινε τακτικά στην εκκλησία. Στην πραγματικότητα, το κόλπο μου να του πάρω έξτρα δολάρια ήταν το εξής: «Κόουτς, χρωστάω εκκλησιαστικό φόρο και αν στείλεις ένα τσεκ στην εκκλησία μου στο Μπρίστολ, εγώ στο υπογράφω το συμβόλαιο γιατί θα της δίνω ένα δέκα τα εκατό». Αυτό πετύχαινε δυο πράγματα: το συμβόλαιό μου δεν περιλάμβανε αυτά τα χρήματα και ο προπονητής μου έδινε μια μικρή αύξηση, όσο χρειαζόταν για να κρατά τους άλλους υπό έλεγχο. Οι Βίκινγκς κράτησαν αυτό τον όρο στο συμβόλαιο.
Βινς Λομπάρντι
▷ Έμπνευση και κινητοποίηση σε στυλ Λομπάρντι: «Θρησκεία, οικογένεια και ποδόσφαιρο με τους Γκριν Μπέι Πάρκερς».
Όταν πήγαμε στο Super Bowl, ο Λομπάρντι μίλησε στην ομάδα και είπε: «Αυτή είναι η μόνη ευκαιρία που έχει η ομάδα να γίνει παγκόσμια πρωταθλήτρια. Εάν δεν εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία, θα σας θυμούνται ως χαμένους».
Ο Λομπάρντι δίδασκε και τι θα πει προτεραιότητα. Κάθε χρονιά έλεγε: «Κύριοι, στο μυαλό σας πρέπει να έχετε μόνο τρία πράγματα. Πρώτον, την εκκλησία σας, το Θεό, ή τη θρησκεία σας. Δεύτερον, την οικογένειά σας. Τρίτον, το ποδόσφαιρο των Γκριν Μπέι Πάρκερς. Με αυτή τη σειρά και καμία άλλη». Φορούσαμε το μοναδικό δαχτυλίδι του Super Bowl που έχει εδάφιο της Βίβλου –το φοράω ακόμα.
Πάντα μας έλεγε:
«Η μεγάλη ομάδα είναι εκείνη που ξαναπαίρνει πρωτάθλημα και όχι αυτή που απλώς παίρνει ένα πρωτάθλημα».
Πηγαίναμε για το τρίτο πρωτάθλημα
Η θετική νοητική στάση, η πίστη και η αίσθηση δικαιοσύνης είναι κορυφαία στη λίστα των σημαντικότερων γνωρισμάτων της προσωπικότητας. Έπειτα είναι το τακτ, ο τόνος της φωνής, η συνήθεια να χαμογελάς και η αίσθηση του χιούμορ. Η σωστή χρήση των λέξεων είναι επίσης πολύ σημαντική. Κάποιοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα με τα λόγια και μιλούν αποτελεσματικότερα. Και ο έλεγχος των συναισθημάτων είναι επίσης πολύ ψηλά στη λίστα. Σαν σημείωση αναφέρω και την αποτελεσματική επίδειξη, επειδή κανονικά είναι απορριπτέα (εκτός εάν είσαι στη βιομηχανία του θεάματος) σε ό,τι αφορά τον αθλητισμό. Είναι πολύ ατομιστικό να μην σκέφτεσαι την υπόλοιπη ομάδα.
Ο Βινς Λομπάρντι ήξερε πώς να σε κινητοποιεί και μερικές φορές χρησιμοποιούσε πειθαναγκασμό. Είχε στεντόρεια φωνή και μπορούσε να την χειριστεί με τέτοιο τρόπο που δεν υπήρχε περίπτωση να μην του δώσεις προσοχή. Είχε μεγάλη ικανότητα να ξέρει ποιους παίκτες έπρεπε να πάρει με την αγριάδα και ποιους με το καλό. Δεν άφηνε τα μυαλά μας να πάρουν αέρα όταν κερδίζαμε, και μας «έκραζε». Όταν κερδίζεις, κανείς δεν σε κατηγορεί ότι έχασες. Εάν χάναμε, πάλι μας «έβαζε χέρι», αλλά ποτέ δεν ταπείνωνε κανέναν. Ήξερε πολλά από την ψυχολογία του παίκτη, συνεπώς ήξερε πότε έπρεπε να μας εμποδίσει να καβαλήσουμε το καλάμι και να έχουμε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας. Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη, έπρεπε να ήσουν συγκεντρωμένος –ήθελε να είσαι καλά προετοιμασμένος για τον αγώνα. Εάν δεν συγκεντρωνόσουν στη διάρκεια της βδομάδας, τότε δεν θα σεβόσουν τον αντίπαλο. Παρακολουθούσα και έπαιζα σε όλα τα επίπεδα. Όταν δεν είσαι έτοιμος να παίξεις με σεβασμό προς τον αντίπαλο, τότε την πάτησες.
▷ Εφαρμοσμένη πίστη.
Ο καθορισμός στόχων με τις σωστές προτεραιότητες, πραγματοποιείται όταν βάλεις στην πρώτη θέση την πνευματικότητα.
Όταν ήμουν αρχάριος με τους Ραμς, είχαν ένα μάθημα που λεγόταν «Executive dynamics» και για εγχειρίδιο είχαν το «Ψυχοκυβερνητική» (Psycho-Cybernetics) του Μάξγουελ Μαλτς. Αυτός ήταν πλαστικός χειρουργός και το ζουμί του μηνύματός του ήταν ότι μπορείς να κάνεις έναν άνθρωπο όμορφο εξωτερικά, αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι ήταν όμορφος και εσωτερικά. Το μάθημα περιλάμβανε επιβεβαίωση και οραματισμό, που είναι σημαντικά. Όταν κάθεσαι και γράφεις στο χαρτί στόχους, οραματίζεσαι τον εαυτό σου να τους καταφέρνει. Σε ό,τι αφορά τον αθλητισμό, είναι ακόμα σημαντικότερο, επειδή οραματίζεσαι την επιτυχία.
Κάθε φορά που σου έρχονται στο μυαλό αρνητικές σκέψεις, αυτές σε ελέγχουν. Πρέπει να τις βγάλεις από το μυαλό σου και να τις αντικαταστήσεις με σκέψεις επιτυχίας.
Αυτό δεν το λησμόνησα όλα αυτά τα χρόνια. Όταν πέφτεις για ύπνο τη νύχτα, η επιβεβαίωση είναι κάπως έτσι: «Εκτιμώ και σέβομαι τους πάντες διαρκώς (κάτι που είναι πνευματικό) και «Αγαπώ το γείτονά μου, αγαπώ τον εχθρό μου» (που δεν είναι καθόλου εύκολο). Τότε οραματίζεσαι την επιτυχία σου. Ενόσω συμβαίνει ο οραματισμός, αποκοιμιέσαι. Εάν έχεις προβλήματα ύπνου, θα σου καθαρίσει το μυαλό. Αυτό το έχω χρησιμοποιήσει και με τα παιδιά μου. Ένα σωρό προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι απλώς θέμα ελέγχου του νου και θετικής σκέψης.
Πολλοί προσπαθούμε να σκεφτούμε το ψηλό βουνό αντί να σκαρφαλώσουμε το λοφάκι στους πρόποδες του βουνού. Πρέπει να το κάνεις σταδιακά και να μην απογοητευτείς.
Μπορείς να οραματιστείς όλα όσα θέλεις. Όλοι μπορούμε να ονειρευτούμε και να συλλογιστούμε: «Και τι δεν θα έκανα, εάν…». Αλλά δεν μπορείς να σταματήσεις εκεί. Χρειάζεται και δράση.
▷ Διανύοντας το έξτρα μίλι…
Ήμουν πάντα πρόθυμος να κάνω οτιδήποτε που θα το ζητούσα από άλλους. Για παράδειγμα, στο Βιρτζίνια Τεκ, πριν από έξι περίπου χρόνια συμμετείχα σε ένα τουρνουά γκολφ στο κάουντρι κλαμπ. Σταματήσαμε και πήγαμε τουαλέτα. Το καζανάκι έτρεχε. Έβγαλα το καπάκι για να το φτιάξω και είδα μέσα πιστωτικές κάρτες. Έχωσα το χέρι μου μέσα και τις έβγαλα. Ανήκαν στο Φρανκ Μπίμερ, αρχιπροπονητή ποδοσφαίρου στο Βιρτζίνια Τεκ. Ο Φρανκ προηγείτο από μένα στο τουρνουά και είχε και δαχτυλίδι του Sugar Bowl. Τελικά ανακάλυψα ότι είχε βάλει το ρολόι, το δαχτυλίδι του και κάπου 350 δολάρια σε μια τσάντα στο αμαξάκι του γκολφ. Όταν σταμάτησε και πήγε τουαλέτα, κάποιος βούτηξε λεφτά, δαχτυλίδι και ρολόι και έριξε τις πιστωτικές κάρτες στο καζανάκι. Όταν κάποιος τράβηξε το καζανάκι πριν από μένα, οι κάρτες παγιδεύτηκαν εκεί.
▷ Τι σε κινητοποιεί για δράση όταν έχεις μια ιδέα;
Την σκέφτομαι σε βαθμό εμμονής. Εάν δεν είχα κάνει την πνευματική μου αφιέρωση κάποτε, ίσως να μην ζούσα σήμερα. Εάν τριγυρνούσα πίνοντας και ξενυχτώντας θα είχα γίνει ο καλύτερος μπεκρής του πλανήτη. Και μάλλον θα είχα αποδημήσει εις τας αιωνίους μονάς.
▷ Πώς διατηρείς θετική νοητική στάση απέναντι στις προκλήσεις;
Επιμονή και ποτέ πισωγύρισμα. Εάν μου πεις πως δεν μπορώ να το κάνω, θα προσπαθήσω να σου δείξω ότι μπορώ. Θα πέσω κάτω, θα σηκωθώ, και θα επανέλθω στο παιχνίδι όσο πιο γρήγορα μπορώ. Είναι εύκολο να τα παρατάς. Πρέπει να έχεις ρεαλιστικούς στόχους.
▷ Τι τεχνικές χρησιμοποιείς για να παραμείνεις εστιασμένος στους στόχους σου;
Εστιάζομαι εκατό τοις εκατό στους στόχους και αποφεύγω τους περισπασμούς.
Στην επιθυμία μου να παίξω ποδόσφαιρο, απέφευγα τα κορίτσια μέχρι το δεύτερο έτος, επειδή θεωρούσα πως θα με αποσπούσαν. Και αυτό μάλλον αληθεύει για τους άντρες αθλητές. Βλέπεις κάποιους ταλαντούχους παίκτες να ερωτεύονται, και πάνε στράφι. Συμβαίνει συχνά. Για μένα δεν ήταν καν πειρασμός λόγω της πνευματικότητας και επειδή έτρεφα σχεδόν εμμονική αγάπη για το άθλημα. Μόνο γι’ αυτό είχα μάτια και μυαλό.
▷ Ποια είναι η μέθοδός σου να καταλήγεις σε μια απόφαση;
Προσευχή και περισυλλογή. Μερικές φορές είμαι πολύ τυχερός όταν λαμβάνονται οι αποφάσεις και δεν είμαι σίγουρος πώς συμβαίνει αυτό.
▷ Πώς δουλεύεις με τους άλλους για να πετύχεις τον στόχο σου;
Συνειδητοποιώντας ότι χρειάζονται και άλλοι για να γίνει η δουλειά, ειδικά σε ότι αφορά τα ομαδικά σπορ. Εξαρτάσαι από τους άλλους. Είναι πάντα καλό να προσπαθείς και να δείχνεις στους άλλους ότι εκτιμάς αυτό που κάνουν. Και εδώ υπεισέρχεται η ευγένεια και η ταπεινότητα. Και έτσι γίνεσαι θετικό παράδειγμα.
▷ Περίγραψε μία φορά που έμαθες μέσω της αντιπαλότητας ή της ήττας.
Ήμουν με τους Λος Αντζελες Ραμς στη δεύτερη χρονιά μου. Έφεραν με μεταγραφή έναν επιθετικό που είχε γίνει επαγγελματίας πριν δύο χρόνια. Στο δεύτερο ματς της σαιζόν παίζαμε με τους Πίτσμπεργκ Στίλερς. Έκανα το «αγκίστρι» –τρέχεις 12-15 γιάρδες, γυρίζεις και περιμένεις τη μπάλα, αλλά η μπάλα με βρήκε στα «μαλακά». Εκείνη τη στιγμή 72.000 άνθρωποι έβγαλαν ένα επιφώνημα. Για να μην τα πολυλέω, οκτώ βδομάδες δεν μπορούσα να πιάσω μπάλα. Ήταν πολύ άσχημα.
Στο Σικάγο παίζαμε με τους Μπέαρς και πέρασα τρέχοντας τη γραμμή του τέρματος καμαρωτός – καμαρωτός και σκόραρα θεατρικά. Ύστερα, έκανα την αυτοκριτική μου και κατέληξα στο εξής συμπέρασμα. Σκεφτόμουν τον εαυτό μου αντί για την ομάδα, ή την πνευματικότητα. Είχα πέσει χαμηλά κι αναγκάστηκα να πω: «Θεέ μου, βοήθησέ με. Θέλω να έχω πρώτα την ομάδα και την προσευχή μου πριν το παιχνίδι για την προστασία όλων και να βγω και να παίξω για τη δόξα Σου και για το καλό της ομάδας. Εάν πιάσω τη μπάλα, έχει καλώς, εάν δεν την πιάσω θα δώσω τον καλύτερό μου εαυτό». Συνειδητοποίησα, επίσης, ότι είχα χαλάσει πολύ την τεχνική του πιασίματος. Δεν ξέρω πώς δεν το πρόσεξε ο προπονητής, αλλά άρχιζα να προσπαθώ να πιάνω τη μπάλα με τα μπράτσα μου αντί με τις παλάμες μου. Δόξα τω Θεώ είχε μείνει μόνο ένα παιχνίδι στη σαιζόν, αν και το χάσαμε. Παίζαμε με τους Μπάλτιμορ Κολτς και έπιασα μια μεγάλη πάσα από τις 68 γιάρδες. Ήταν σαν να έπρεπε να διδαχτώ ένα σκληρό μάθημα.
▷ Πώς εμπνέεσαι;
Είναι καλό να συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που έχουν εμπειρία σε έναν ορισμένο χώρο για τον οποίο έχεις μία ιδέα. Σέβομαι πολύ αυτή την εμπειρία.
Σαν τον Ναπολέντα Χιλ, βρίσκεις επιτυχημένους ανθρώπους ή ανθρώπους με θετική σκέψη και προσπαθείς να μάθεις από τα πεπραγμένα τους.
Μερικές φορές αυτό μπορεί να σε γλιτώσει από πολλές σκοτούρες. Επίσης, μπορείς να εμπνευστείς πολύ ακούγοντας την ιστορία της επιτυχίας κάποιου. Και αυτό είναι επίσης πολύ θετικό.
▷ Τι συνήθειες έχεις να διατηρείς την ψυχική και σωματική υγεία;
Αποφεύγω καταστάσεις και δραστηριότητες στις οποίες μπορεί να τραυματιστώ. Στο ποδόσφαιρο συνειδητοποιείς ότι τα πάντα έχουν σχέση με το σώμα. Εξακολουθεί να μου αρέσει να παίζω γκολφ. Εάν τα γόνατα, οι αστράγαλοι και τα πόδια δεν δουλεύουν, τότε μην το κάνεις. Είναι επώδυνο, στην καλύτερη των περιπτώσεων. Πρόσθεσε και όλους τους άλλους περισπασμούς όπως τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Είναι απογοητευτικό να βλέπεις ταλαντούχα παιδιά, νοητικά και σωματικά, να αυτοκαταστρέφονται. Γιατί αυτό κάνουν. Είναι αποθαρρυντικό. Είναι ντροπή.
▷ Ποια είναι η καλύτερή σου συμβουλή για την εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος;
Εύκολο. Μην το παραξηλώνεις ούτε στο ένα ούτε στο άλλο. Όταν πρωτοπήγα στο Γκριν Μπέι και κέρδισα ένιωθα ότι έπρεπε να εκμεταλλευτώ κάθε ευκαιρία εμφάνισης, ειδικά σε γυμνασιόπαιδα. Κάποιος μου είπε: «Κοίτα, έχεις υποχρεώσεις, οικογένεια, παιδιά». Ο τύπος που μου μίλησε είχε τραβήξει τόσα πολλά που το ένα του παιδί κατέληξε ναρκομανής. Ήταν μεγαλύτερος και μπορούσε να μου πει: «Φτιάξε το πρόγραμμά σου να εμφανίζεσαι μόνο μία φορά τη βδομάδα». Η υγεία μου επηρεάστηκε. Κατέληξα με πρόβλημα στο μάτι, δηλαδή οίδημα στον αμφιβληστροειδή από το στρες να προσπαθήσω να κάνω τα πάντα.
▷ Ήταν το περιβάλλον παράγοντας στο να πετύχεις;
Επειδή καταγόμουν από αγροτική περιοχή είχα κόμπλεξ κατωτερότητας. Συνειδητοποίησα ότι, όποιος και αν είσαι, ανεξαρτήτως από πού κατάγεσαι, έτσι και έχεις σκοπό να κάνεις κάτι, το περιβάλλον δεν μπορεί να σε κρατήσει καθηλωμένο εάν έχεις τη ψυχική και σωματική ικανότητα να κάνεις αυτό που θέλεις.
▷ Πώς σε επηρέασε το δικό σου περιβάλλον ενώ προσπαθούσες να πετύχεις;
Γύρισα στα βουνά. Τώρα δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψω στην πόλη, όσα λεφτά και αν μου προσφέρει κανείς.
Στο κολέγιο έλαβα μια επιστολή από έναν που μου πρόσφερε δουλειά. Του είπα, ευχαριστώ πολύ, αλλά θέλω να παίξω επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Μια άνοιξη, παίζαμε ένα ματς με απόφοιτους. Πήγα να μπλοκάρω και ο άλλος με είδε, γύρισε και μου έριξε μια αγκωνιά καταπρόσωπο. Αυτό μου τσάκισε το ιγμόρειο άντρο και αργότερα έχασα και δόντια. Το μάτι μου έγινε τούμπανο. Το πεντάχρονο γειτονόπουλο απέναντι από το σπίτι μου, δήλωσε: «Δεν θέλω να παίξω ποδόσφαιρο όταν μεγαλώσω».
Έχασα το εαρινό τρίμηνο και έπρεπε να πάω στο θερινό τμήμα και να αναπληρώσω. Το καλοκαίρι δούλευα στους σιδηροδρόμους και ζήτησα εάν μπορούσα να δουλέψω μέχρι να αρχίσει το θερινό τμήμα. Είπαν: «έχουμε για σένα μια θέση το καλοκαίρι, αλλά όχι τώρα». Τότε θυμήθηκα την επιστολή, και έτσι πήρα τηλέφωνο τον τύπο και του είπα τι είχε συμβεί. Είπα: «Εάν εξακολουθείς να με θες, είμαι πρόθυμος να έρθω και να δουλέψω μαζί σου ώσπου να πάω στο θερινό τμήμα». Και βασικά έτσι, κατέληξα πάλι εδώ που είμαι.
Αναμίχθηκα στον κλάδο της βιομηχανίας άνθρακα, με τον οποίο ασχολήθηκα επί 17 χρόνια. Είχα πει κάτι προηγουμένως περί πλάνων και πώς συμβαίνουν ορισμένα πράγματα. Το χτύπημα που έφαγα με έκανε να καταλήξω εκεί που πραγματικά ήθελα να είμαι και να βρω ευκαιρίες να βγάλω λεφτά στον κλάδο του άνθρακα.
Ανασκοπώντας όλα όσα συνέβησαν, βλέπω ότι δεν έχασα ούτε μία μέρα δουλειάς, πουθενά. Το γιατί κατέληξα στο Μπρίστολ, γιατί κατέληξα στη βιομηχανία άνθρακα (κάτι που ποτέ δεν ονειρευόμουν) και γιατί κατέληξα στο κολέγιο (που ποτέ δεν οραματίστηκα), οδηγεί στο ερώτημα: «Άραγε ενεπλάκη κάποια ανώτερη δύναμη σε όλα αυτά;». Προσωπικά, πιστεύω πως ναι.
Δεν ήταν ότι συλλογίστηκα επί χρόνια και αποφάσισα, «θέλω να δουλέψω στη βιομηχανία άνθρακα, ή να γίνω αθλητικός διευθυντής, ή να συλλέγω πόρους για ένα κολέγιο». Όμως, τελικά, το απόλαυσα και το διασκέδασα ιδιαίτερα. Και ακόμα περισσότερο, ήταν ωραία που γύρισα πίσω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, όπου ζουν οι δικοί μου και όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, και όπου μπορώ να δώσω κάτι στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, στις ρίζες μου, σαν αντάλλαγμα. Εκπλήττομαι όταν οι άνθρωποι πετυχαίνουν κάπως οικονομικά και αμέσως θέλουν να σηκωθούν και να φύγουν μακριά. Εμένα δεν με νοιάζει πόσα χρήματα έχω. Δεν θέλω να κάνω κάτι τέτοιο.
▷ Τι συμβουλή θα έδινες σε εκείνους που θα θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά σου;
Να θέσουν υψηλούς στόχους, να αποφεύγουν τους αρνητικούς ανθρώπους, να κάνουν παρέα με θετικούς ή επιτυχημένους ανθρώπους και να θέτουν τις σωστές προτεραιότητες: πνευματική ζωή, στόχοι, εργασιακή ηθική και ισορροπημένο τρόπο ζωής. Εάν έχεις υποχρεώσεις θα πρέπει να τις τηρήσεις. Πρέπει να προσεύχεσαι σκληρά, να δουλεύεις σκληρά και να παίζεις σκληρά.